Column: Een goed gesprek voeren met behulp van de NS Klachtencommissie

Ik had net mijn mediation opleiding afgerond toen zo’n 5 jaar geleden een collega mij tipte dat vanwege zijn pensioen een rol in de NS Klachtencommissie vrij kwam. Voor mij een uitgelezen kans om meer ervaring op te doen met escalerende situaties. Ik wilde graag meer weten over wat er gebeurt tussen manager en medewerker, waardoor zij uiteindelijk het advies van de klachtencommissie nodig hebben.

De klachtencommissie onderzoekt de bij haar ingediende klachten en adviseert de werkgever over de afhandeling daarvan. De klachtencommissie bestaat uit drie leden: één onafhankelijk voorzitter (een rechter), een vertegenwoordiger namens de werkgever en een vertegenwoordiger namens de vakorganisaties.

Ik werd geïnspireerd door wat er mogelijk is als mensen met elkaar het “goede” gesprek voeren en met hulp tot een betere oplossing komen.

Als vertegenwoordiger namens de vakorganisaties (bij toerbeurt wisselen de vakorganisaties elkaar af) had ik veel zin om de klachten in behandeling te nemen. In mijn mediation opleiding werd ik geïnspireerd door wat er mogelijk is als mensen met elkaar het “goede” gesprek voeren en met hulp (gespreksbegeleiding door bv mediator) vaak zelf tot een betere oplossing komen dan wanneer een rechter uitspraak doet, waarbij één van de beide partijen in het gelijk wordt gesteld.

Mijn eerste zitting betrof de klacht van een medewerker, waarbij zijn jaarcontract niet omgezet werd naar een aanstelling voor onbepaalde tijd. Manager en medewerker stonden lijnrecht tegenover elkaar en er was geen sprake van een gemeenschappelijk belang. Dus in die zin, had mediation geen kans van slagen. In deze casus had de manager alle recht om te bepalen of de klager geschikt is voor de functie van hoofdconducteur en stond het hem vrij om een arbeidsovereenkomst niet te verlengen. De klacht is dan ook ongegrond verklaart.

Eén van de volgende klachten die ik met de klachtencommissie in behandeling nam, was dat een medewerker het niet eens was met het besluit van zijn manager waarin de medewerker geen tredeverhoging kreeg toegediend maar wel min of meer verplicht werd een verbetertraject te volgen. In deze casus had mediation een oplossing kunnen zijn, maar de partijen stonden hier niet voor open en een oordeel van de klachtencommissie werd gevraagd. Met de uitspraak (trede verhoging wel toekennen en verbetertraject starten) konden beide partijen de situatie achter zich laten en weer een nieuwe start maken met elkaar.

Het is interessanter en toekomstbestendiger als partijen er samen uitkomen.

Wat ik wel opvallend vind in de casussen die wij behandelen is dat de meest succesvolle dossiers situaties zijn waarin de rechter voorstelt partijen nog een keer met elkaar in gesprek te laten gaan en dat partijen er dan toch voor kiezen er zelf uit te komen. Ik zie namelijk ook vaak dat met een uitspraak van de rechter, één partij de winnaar en de ander de verliezer is. Het is interessanter en toekomstbestendiger als partijen er samen uitkomen. Dan zijn er geen verliezers en alleen maar winnaars. Gelukkig heb ik daar inmiddels ook al veel voorbeelden van gezien. Wil je meer weten over de klachtenregeling van NS, zie CAO NS hoofdstuk 12, bijlage 5.

Mijn netwerk is na 25 jaar werken bij NS in verschillende rollen bij verschillende bedrijfsonderdelen best groot en voor een eerlijke afhandeling van de klacht is het belangrijk dat ik geen (werk)relatie heb of heb gehad met beide partijen. Indien ik een bekende naam zie staan, dan trek ik mij terug en neemt een andere vakbondsvertegenwoordiger mijn zaak over.

Mocht er een collega zijn die na het lezen van dit artikel interesse heeft in deelname aan de klachtencommissie namens de VHS, dan mag je altijd contact opnemen met mij, raja.schmidt@ns.nl. Mijn zittingsperiode is namelijk al een keer verlengd, dus het wordt tijd om het stokje over te dragen.

‍

‍