Op dinsdag 15 april organiseerde VHS in samenwerking met Podium het inspirerende event AI – The Future of Rail. In het NS Trefpunt kwamen zo’n 200 geïnteresseerden bijeen om te luisteren naar diverse sprekers van onder andere NS, Royal HaskoningDHV, Movares en ProRail. Keynote speaker was AI-futurist Christian Kromme, die het publiek meenam in zijn visie op de toekomst.
De centrale vraag van de middag was duidelijk: Gaan we AI omarmen als hulpmiddel dat onze menselijke kwaliteiten versterkt, of blijven we het zien als een bedreiging die onze vertrouwde werkwijzen ondermijnt? Tijdens de aftrap door Daan Debie, directeur Data bij NS, werd het belang van deze discussie meteen onderstreept.
Sjors van Gool van Royal HaskoningDHV hield de zaal vervolgens een spiegel voor met een interactieve quiz. Kunnen wij nog navigeren zonder GPS? Weten we welke bessen eetbaar zijn zonder Google? De conclusie was helder: onze afhankelijkheid van technologie is al groot – en AI vergroot deze afhankelijkheid, maar biedt ook kansen.
Een krachtig praktijkvoorbeeld werd gegeven door Oscar van Hees van ProRail. Hij vertelde over de inspectie van zo’n 3000 kilometer spoor, waarbij maar liefst 9 miljoen afbeeldingen en data over 49 miljoen dwarsliggers en 19 miljoen veerklemmen werden verzameld. Deze dataset handmatig analyseren zou 17 jaar in beslag nemen – een onmogelijke opgave. Dankzij AI konden de gegevens binnen 11 dagen worden geanalyseerd en ontstonden direct toepasbare inzichten. Een indrukwekkend voorbeeld van hoe AI de efficiëntie en nauwkeurigheid aanzienlijk kan verbeteren.
Ook binnen NS zelf wordt AI al actief ingezet. Leo van der Meulen presenteerde Chat NS, een taalmodel dat in een beveiligde omgeving werkt. Hiermee kunnen medewerkers gebruikmaken van AI zonder dat gevoelige informatie in verkeerde handen valt. De toepassingen zijn veelzijdig: van het samenvatten van klantgesprekken en het ondersteunen van Veiligheid & Service-medewerkers tot het analyseren van documenten of het ontwikkelen van lesmateriaal.
Lise Enzlin en Ward Haak van Movares lieten zien hoe AI ook op creatieve en strategische terreinen een rol kan spelen. Of het nu gaat om het opstellen van tenders, het maken van afbeeldingen of het schrijven van presentaties – AI kan tijdrovende processen aanzienlijk versnellen. Door snel meerdere versies te genereren en met elkaar te vergelijken, helpt AI bij het maken van betere keuzes in minder tijd.
De keynote van Christian Kromme bracht het publiek nog een stap verder in de tijd. Hij schilderde een toekomst waarin de fysieke wereld en digitale realiteit steeds meer met elkaar versmelten. Zullen we nog reizen, of komt de wereld via technologie naar ons toe? Kromme zette het publiek aan het denken over onze positie als Europa in het mondiale AI-landschap, en over de ethische vragen die hiermee gepaard gaan. Computers kunnen sneller denken dan mensen, maar kunnen ze ook leren voelen, corrigeren en begrijpen?
Tijdens een paneldiscussie werden prikkelende stellingen besproken met het publiek. Eén ding werd al snel duidelijk: een toekomst zonder AI is niet realistisch, ook niet binnen de spoorsector. Natuurlijk roept het vragen op over de gevolgen voor werkgelegenheid, maar AI biedt ook volop kansen voor nieuwe rollen, innovatie en betere dienstverlening.
De bijeenkomst werd afgesloten met een informele borrel, waar werd nagepraat over de inzichten van de dag. Wat de middag vooral duidelijk maakte, is dat AI geen doel op zich is, maar een middel om ons werk slimmer, sneller en veiliger te maken. Mits goed ingezet, versterkt het juist de menselijke factor – en dat is misschien wel de belangrijkste les van deze dag.
Met VHS blijf je op de hoogte!
